Chorujesz na cukrzycę typu 2? Jesteś bardziej narażony na te 3 nowotwory

Naukowcy odkryli, że osoby z cukrzycą typu 2 są bardziej zagrożone zachorowaniem na trzy zabójcze nowotwory: raka piersi, jelita grubego i trzustki. Wpływają na to warianty genetyczne (różnice w sekwencjach genów), które mogą jednocześnie wpływać na wiele schorzeń.

Cukrzyca typu 2 to przewlekła choroba, w której poziom cukru lub glukozy we krwi wzrasta. Dzieje się tak, ponieważ organizm nie może skutecznie reagować na insulinę lub nie jest w stanie wyprodukować jej wystarczającej ilości.

Badanie, które nie zostało jeszcze zrecenzowane ani opublikowane w czasopiśmie medycznym, zostało zaprezentowane w kwietniu 2024 r. na konferencji Diabetes UK Professional Conference w Londynie. Ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 zwiększa się przez nadwagę lub otyłość, a także niewystarczająca ilość ruchu i genetyka. Warto podkreślić, że osoby otyłe mają około siedmiokrotnie większe ryzyko zachorowania na tę chorobę niż osoby o prawidłowej wadze.

Czynniki genetyczne, które przyczyniają się do związku między cukrzycą typu 2 a zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka, do tej pory były słabo poznane.

W nowym badaniu, które prowadzi profesor Inga Prokopenko z University of Surrey, eksperci sprawdzili, czy genetyka może pomóc wyjaśnić, dlaczego niektóre osoby z cukrzycą typu 2 chorują też na raka. Skupili się oni na trzech typach nowotworów, na które osoby z cukrzycą typu 2 są bardziej narażone: raku piersi po menopauzie, raku jelita grubego i raku trzustki. Do badania wykorzystano dane DNA ponad 36 tys. osób z kilku krajów europejskich, w tym osób żyjących z cukrzycą typu 2 i rakiem.

Po raz pierwszy naukowcy zidentyfikowali, że dwa konkretne warianty genetyczne są kluczowymi czynnikami przyczyniającymi się do rozwoju zarówno cukrzycy typu 2, jak i raka.

– Badania te rzucają nowe światło na rolę, jaką czynniki genetyczne odgrywają w tym, dlaczego niektóre osoby z cukrzycą typu 2 są również narażone na ryzyko zachorowania na raka piersi, jelita grubego i trzustki – powiedziała dr Elizabeth Robertson, dyrektor ds. badań w Diabetes UK.

Jeden z wariantów był powiązany z ryzykiem rozwoju zarówno raka piersi, jak i cukrzycy typu 2, drugi zaś wpływał na cukrzycę typu 2 oraz ryzyko raka piersi, jelita grubego i trzustki. Stwierdzono przez to, że osoby będące nosicielami któregokolwiek z tych wariantów genetycznych będą miały zwiększone ryzyko rozwoju zarówno cukrzycy typu 2, jak i tych nowotworów.

Zidentyfikowano 17 wariantów, które bezpośrednio zwiększają ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, a następnie, poprzez procesy biologiczne związane z cukrzycą typu 2, pośrednio zwiększają ryzyko zachorowania na raka.

Naukowcy twierdzą, że dzieje się tak, ponieważ cukrzyca typu 2 tworzy środowisko, które ułatwia rozwój raka w organizmie. Wpływają na to:

• wyższy poziom cukru we krwi,
• wyższy poziom insuliny,
• otyłość,
• stany zapalne,
• zmiany hormonalne.

– Cukrzyca typu 2 i nowotwory są złożonymi schorzeniami z mnóstwem czynników zwiększających prawdopodobieństwo ich rozwoju u ludzi – powiedziała dr Robertson.

Dzięki tym badaniom lekarze będą mogli wcześniej zidentyfikować osoby zagrożone zarówno cukrzycą typu 2, jak i niektórymi nowotworami. To także szansa na lepsze i bardziej spersonalizowane leczenie tych schorzeń.

Wciąż ważny pozostaje zdrowy styl życia, który zmniejsza ryzyko wystąpienia zarówno cukrzycy typu 2, jak i nowotworów. To m.in. dbanie o prawidłową masę ciała, zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna i niepalenie papierosów.

– Z uwagi na to, że rak jest obecnie główną przyczyną zgonów wśród osób z cukrzycą, zrozumienie złożonej genetycznej interakcji między cukrzycą typu 2 a kilkoma typami nowotworów ma kluczowe znaczenie dla opracowania strategii profilaktycznych dla tej grupy osób – powiedziała dr Helen Croker ze Światowego Funduszu Badań nad Rakiem (WCRF).

W Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln osób. NFZ przewiduje, że do 2030 r. z tą chorobą będzie się zmagał co dziesiąty Polak. Najczęściej występuje cukrzyca typu 2, która wynika m.in. z prowadzonego stylu życia.

Źródła:

• Diabetes uk professional conference 2024 Diabetes UK
• Genetic links between type 2 diabetes and multiple cancers discovered in new research University of Surrey
• Type 2 diabetes and cancer: umbrella review of meta-analyses of observational studies BMJ